Anthonie Palamedesz (Stevers)

Zakres cenowy: (> 50 000 zł)

Typowy dla artysty wspaniały przykład XVII wiecznego malarstwa rodzajowego. Praca przedstawia wnętrze kordegardy służącej do odpoczynku służbom wartowniczym. Na pierwszym planie rozparty na krześle odpoczywający zapewne po służbie mężczyzna ukazany w otoczeniu czterech młodych, roześmianych dam. Pozostałe trzy kobiety zdają się usługiwać temu wesołemu towarzystwu. Dwie z nich odwrócone tyłem ryglują wielkie, drewniane drzwi a kolejna pomaga przy strojeniu instrumentu. Ich ubiór (szczelnie zakryte ramiona, skromne suknie, czepki zasłaniające włosy) wskazuje iż są to panny służebne. Praca niesie ze sobą pewien erotyczny podtekst. Delikatna pieszczota dłoni pochylonej nad mężczyzną kobiety, klęcząca dama pomagająca mu w zdjęciu odzienia, rozchylony kaftan, częściowo rozpięte pludry, opuszczone do pół łydki botforty, czy też umieszczone po lewej stronie obrazu wielkie łoże z baldachimem. Poprzez te szczegóły autor doskonale uchwycił intymne zażyłości przedstawionych postaci. Po prawej stronie obrazu jakby w otwartym, świetlistym półłuku okna widzimy wychodzące z pomieszczenia kolejne dwie osoby. Praca tchnie charakterystyczną dla Palamedesza wytwornością, postacie ożywają pod jego pędzlem a proste gesty nabierają niejakiego wyrafinowania. Po mistrzowsku poprowadzone światło wprowadzające w iście Rembrandtowski nastrój. Stan zachowania malatury dobry z nielicznymi ubytkami. Deska z widocznym, naprawionym pęknięciem na wysokości 9,50 cm od górnej krawędzi prowadzącym przez całą szerokość obrazu. Sygnatura umieszczona w lewym dolnym rogu, dobrze osadzona w warstwie malarskiej: A Palamedesz. Na ramie zamocowana mosiężna tabliczka z napisem A. Palamedes Stevaert 1600-1673. Rama wymagająca renowacji.

O artyście: (1601 – 1673) Urodzony w Delft malarz Złotego Wieku Holandii. Palamedesz lub jak podają niektóre źródła [E.BENEZIT, DICTIONNAIRE TOME 8] Palamedes – pochodził z artystycznie uzdolnionej rodziny. Ojciec artysty był szlifierzem kamieni półszlachetnych, które później wykorzystywał do zdobienia różnego rodzaju przedmiotów, tak artystycznych jak również codziennego użytku. Wkrótce po narodzinach Anthoniego cała rodzina przeniosła się do Anglii, gdzie jego ojciec został powołany do służby króla Szkocji i Anglii Jakuba I Stuarta (1566-1625). Tam na świat przyszedł młodszy brat artysty Palamedes Palamedesz I (1607-1638), który także został malarzem. Po powrocie do rodzinnego Delft Anthonie podjął naukę malarstwa w pracowniach: Michiela Jansza van Mierevelta (1566-1641) jednego z najlepszych ówczesnych portrecistów oraz Hansa Jordaensa Starszego (1555-1630) wysoko cenionego malarza krajobrazu. W 1621 roku artysta wstąpił do najstarszej gildii malarskiej Świętego Łukasza, której przewodniczył w latach 1656-1673. Palamedesz był dwukrotnie żonaty i miał czworo dzieci, choć tu biografowie artysty nie do końca są zgodni, podobnie jak w przypadku jego bratanka, kolejnego malarza zaliczanego do grona holenderskich twórców barokowych (syna Palamedesa Palamedesza I) Palamedesa Palamedesza II (1631 - 1705). Niektórzy twierdzą iż był on synem a nie bratankiem malarza. Obydwaj bracia mięli bowiem synów o imieniu Palamedes urodzonych w latach 1631 (syn Palamedesa I) i 1632 (syn Anthoniego), tak więc kwestia rodzinnych koneksji artysty nie jest do końca jasna nawet dla badaczy RKD ( Holenderskiego Instytutu Historii Sztuki). Palamedesz żył i tworzył w epoce tak znakomitych mistrzów jak : Peter Paul Rubens (1577-1640), Rembrandt Harmensz van Rijn (1606-1669), Frans Hals (1582/83-1666) czy też Jan Vermeer van Delft (1640 -1675). Pomimo silnej konkurencji prace artysty w niczym nie ustępowały dziełom tych wspaniałych twórców, dlatego też zdobiły wiele znamienitych, arystokratycznych domów ówczesnej Holandii. Palamedesz tworzył głównie sceny rodzajowe przedstawiające życie gwardzistów oraz rozrywki, a także uciechy arystokratów i zamożnych mieszczan, nie stronił jednakże od portretów oraz rysunków. Pewną ciekawostką są prace artysty o lekkim zabarwieniu erotycznym z niejednokrotnym, moralizatorskim przesłaniem. Anthonie zmarł w 1673 roku w Amsterdamie pozostawiając po sobie liczną spuściznę artystyczną. Jego pracami mogą się szczycić nie tylko muzea Holandii, Wielkiej Brytanii czy też Stanów Zjednoczonych - Fogg Museum (zespół muzeów Uniwersytetu Harvarda w Cambridge w stanie Massachusetts). Dzieła artysty posiadają również: paryski Luwr, petersburski Ermitaż, Muzeum Narodowe w Warszawie, a także od kilku lat (2008r) wrocławskie Muzeum Narodowe, które jest w posiadaniu obrazu z okresu 1635/36 pod tytułem "Wykwintne Towarzystwo we wnętrzu".

Szczegóły